Natalie Portman is al zo ongeveer haar hele leven een ster. Als 13-jarige brak ze door in Léon, daarna kreeg ze talloze nominaties voor onder meer Anywhere but here, Closer en Jackie. Een verzilverde nominatie volgde in de vorm van een Oscar voor Beste Actrice in Black swan. Portmans nieuwste film is het muziekdrama Vox lux. ‘Ik heb eindelijk een leeftijd bereikt waarop ik oprecht begrijp wat mij voldoening geeft.’
Bekijk Natalie Portman’s cv en ze vinkt alles af wat je verwacht van de gebruikelijke A-lister. Oscarvoer, blockbusters met een budget van honderden miljoenen en kleine onafhankelijke films. Al worden de pauzes tussen de grootse Hollywood-films steeds groter. Portman’s laatste Marvel-epos is alweer ruim vijf jaar geleden. Überhaupt is de actrice altijd op zoek geweest naar een balans tussen haar acteerwerk en privé. Zo deed ze in 2000 een stap terug om zich te focussen op een studie Psychologie aan het prestigieuze Harvard. De 37-jarige Portman gebruikt haar bekendheid nu voornamelijk om groen licht te krijgen voor kleinere, andersoortige films en dat maakt haar IMDb-pagina des te interessanter. Haar nieuwste lm is Vox lux van de jonge regisseur Brady Corbet (The childhood of a leader). Vox lux gaat over achttien jaar uit het leven van popster Celeste. We volgen haar almaar rijzende ster als jong meisje – gespeeld door Raffey Cassidy – tot de getroebleerde volwassen Celeste (Portman), die start met een comebacktour op het moment dat een terroristische aanslag plaatsvindt. De film bekijkt het leven geleefd in de nieuwspagina’s en de vluchtige, nietsontziende mediacultuur van vandaag, en trekt zelfs een vergelijking met terrorisme. ‘Er is een gekke mediacultuur op dit moment’, vertelt Portman. ‘Natuurlijk zijn het twee compleet andere zaken, maar de aandacht van de media vermarkt het beide. De film heeft als theorie dat als iedereen stopt met aandacht geven aan faam of het verschrikkelijke geweld van terrorisme, ze stoppen met bestaan.’
De film zegt ook veel over beroemdheden en de mensen om hen heen.
‘Een thema waarmee ik genoeg ervaring heb. Er zijn voorbeelden te over van mensen om acteurs of muzikanten heen die halve kinderen van ze maken door te veel dingen voor ze te doen. Daarbij zijn ze ook weer heel voorzichtig en lopen ze op eieren als ze in de buurt zijn. Tegelijkertijd zijn dit de mensen die hun vrienden moeten zijn. Die dynamiek tussen geld verdienen aan iemand en tegelijkertijd een vriendschappelijke of familieband hebben, vind ik een heel gevaarlijke en ook een heel fascinerende. Ik heb dat altijd goed proberen aan te pakken, maar die mix tussen vriendschap en zaken kan heel verwarrend zijn.’
Wat heb je gedaan om je voor te bereiden op de rol?
‘Veel popdocumentaires kijken. Ik wil geen specifieke namen noemen, omdat Celeste niet is gebaseerd op één persoon. Maar ik heb vooral erg gekeken naar de wereld, levensstijl en banden met familieleden. En dan ook het soort familie dat je wordt als je als popster op tournee bent.’
Hoe was het om muziek te maken?
‘De Australische singer-songwriter Sia schreef alle nummers. Als fan van haar was het al een droom van mij en helemaal toen ik ze had opgenomen met haar productieteam. Ik had geen idee hoe ze mij ooit zouden laten klinken als popster. Maar dankzij veel effecten en audiolagen blijkt dat zelfs ik overtuigend kan zijn als artiest.’ (lacht)
De film is actueel over zowel nieuwsmedia als entertainment. Is dat iets waarover je je zorgen maakt?
‘Het is een heel gevaarlijk iets, maar ook deel van een ecosysteem. Je kunt de schuld niet helemaal bij de nieuwsmedia leggen, want er zijn niet veel opties op dit moment. Veel journalistiek is stervende helaas, dus het is een gevecht om toch te overleven in een hyperkapitalistische samenleving. En het is niet alsof we een andere manier hebben om onze journalistiek te bekostigen. In elk geval nog niet op dit moment.’
Zie je dat wereldwijd?
‘Maar vooral in de Verenigde Staten. Het is zeer zorgwekkend. Alles moet en gaat heel snel. Het gaat niet meer om je tijd nemen om tot een oordeel te komen en dat zorgt voor veel onrust, verdeling en geladen instabiliteit.’
Ben je hoopvol voor de toekomst?
‘Veel momenten voelen aan als verontrustend, maar neem het terrorisme dat een rol speelt in onze film. Ik geloof dat we in een van de minst gewelddadige momenten van onze geschiedenis leven.’
‘Als je alles bekijkt als potentieel project, krijg je een rare relatie met kunst’
Door de groei aan terreur zullen niet veel mensen deze gedachtegang delen.
‘Er zijn minder gewelddadige sterfgevallen dan op welk moment dan ook, maar gewelddadige sterfgevallen krijgen nu wel veel meer media-aandacht. Daardoor neemt wat we zien veel meer ruimte in beslag in onze gedachten. Maar terreur is meer een psychologische dan een statistische realiteit. Vervuiling doodt bijvoorbeeld veel meer mensen. Qua politiek leven we – statistisch gezien – in een betere tijd dan wanneer dan ook. Als er iets is waardoor ik pessimistisch word, dan is dat het klimaat. Dat is waarop we ons moeten focussen.’
Net zoals in Black swan heb je ook hier weer samengewerkt met je man (choreograaf Benjamin Millepied), hoe was dat?
‘Klopt, voor de scènes op het podium. Enorm leuk dat ik weer met mijn man kon werken. En het was deels ook eigenbelang, haha. Het repeteren en uitwerken konden we gewoon thuis doen met z’n tweeën. Lekker oefenen in alle rust.’
Vergelijkbaar met Black swan?
‘Het was een totaal andere ervaring, maar daarom juist ook weer interessant. Op een heel ander moment in ons leven en carrière. Al hebben beide projecten gemeen dat je als acteur enorm veel vrijheid kreeg en je creativiteit kwijt kon.’
Maar op compleet andere schaal. Is dat lastig als acteur?
‘Niet als je met de juiste mensen werkt. Brady Corbet (regisseur, red.) gaf mij een creatieve omgeving op en werkt snel. De film is gedraaid in 22 dagen en mijn rol nam 10 dagen in beslag. Het was ongelooflijk.’
Waar ben je op dit moment mee bezig?
‘Ik ben net klaar met Lucy in the sky van Noah Hawley. Het gaat over een astronaut die terugkeert op aarde en moeite heeft om weer te functioneren in de samenleving.’
Ben je ook nog veel met eigen projecten bezig?
‘Ik doe nu vooral interessante projecten die op mijn pad komen en breng veel tijd door met mijn man en kinderen. Die focus blijft altijd de belangrijkste. Maar ik hoop dat ik snel weer tijd heb om meer te lezen en filmprojecten te ontwikkelen.’
Lees je vooral om nieuwe projecten te ‘spotten’?
‘Eigenlijk hou ik daar totaal niet van. Ik probeer te lezen voor mijn plezier en de ervaring an sich. Natuurlijk ook voor inspiratie, maar als je alles bekijkt als een potentieel nieuw project, dan krijg je een heel rare relatie met kunst.’
Ben je acteren meer gaan waarderen nu je ouder bent?
‘Absoluut. Ik heb het gevoel dat ik nu eindelijk een leeftijd heb bereikt waarop ik oprecht begrijp wat mij voldoening geeft. Op veel momenten in mijn leven deed ik dingen omdat ik dacht dat het zo hoorde. Ik had eigenlijk totaal geen idee wat ik moest kiezen om uit te komen bij waar ik van hield. Nu heb ik het vertrouwen dat ik kies voor een project dat mij energie geeft en mij inspireert. Projecten die mij vooruit stuwen in plaats van een herhaling van zetten of enkel commercieel interessant zijn.’
Wat is de sleutel bij het kiezen voor die projecten?
‘Jezelf beter leren kennen. Dat kan alleen maar door ervaring en ouder worden. Een andere heel belangrijke is je een weg banen door meningen van anderen aan de zijlijn. Weten welke stem- men behulpzaam zijn en welke niet.’
Vox lux draait nu in de bioscoop
