Birgit Schuurman: ‘Ja, mijn muziek is melancholiek, maar wel met een glimlach’

Op haar nieuwe album, getiteld A fool for love, zingt Birgit Schuurman (40) over haar persoonlijke leven – soms pijnlijk eerlijk. ‘Dat is wat ik wilde maken: een eerlijke plaat. En ja, dat kan ook ongemakkelijk zijn.’

CV: Birgit Schuurman
(Bunnik, 1977) is zangeres en actrice. Ze begon op haar zestiende met zingen. In 1995 zong ze samen met haar zus Katja in de band Jeunes Turcs. Al vrij snel daarna speelde ze ook in televisieseries. Ze was te zien in onder meer Meisje van plezier, Rechercheur Ria, Lieve lust en De mannentester. Als zangeres brak ze door in 2001 met haar single I know van haar debuutalbum Few like me. In 2005 bracht ze haar album Sticky tales uit en in 2007 True stories I made up. Ze speelde in films als De eetclub, Black out, Rokjesdag en Pijnstillers, in de musicals De Jantjes en The last 5 years en in theaterproductie Sexual perversity. Ze is getrouwd met regisseur Arne Toonen en heeft een zoon van acht.

Soul searchingNa ruim tien jaar is Birgit Schuurman terug met een nieuw album. Het is haar meest per­ soonlijke plaat. ‘Het gaat over dingen die mij direct raken. Het zijn mijn eigen verhalen die ik vertel’, zegt de zangeres/actrice als ze, gekleed in een simpel grijs sweatshirt en leren broek, een gemberthee bestelt in een Amsterdams restaurant. ‘De muziek is natuurlijk helemaal nooit weggeweest’, vertelt ze. ‘Het is waar ik van­daan kom. Mijn eerste stappen in de spotlights zette ik als zangeres. Maar er kwamen steeds andere toffe kansen tussen­ door: muziektheater en musical bijvoorbeeld. En je eigen nummers schrijven, dat doe je niet even op een dinsdag­ middag. Dat is soul searching, daar moet je speciaal tijd voor vrij maken.

Oude vuur laaide op
Maar twee jaar geleden kwam die kans vanzelf voorbij. Ik zou meedoen aan een fantastische theaterproductie met onder anderen Loes Luca en Viggo Waas. Ik had daar nummers voor geschreven, ik was ervoor gaan zitten met een gitarist en daar kwam iets heel moois uit. Maar zes weken voor de repetities werd die voorstelling opeens afgelast. Ik vond dat heel jammer, maar ik was er ook dankbaar voor. Want het oude vuur van het liedjes schrijven was weer opgelaaid en ik kreeg opeens de tijd om dat echt aan te gaan. Ik begon gewoon met een simpel akkoord en dan kijken waar het naartoe gaat. Mijn uitgangspunt was ik zelf. Wat komt er bij mij naar boven bij dit akkoord? Welk verhaal wil ik vertellen?’

Het album heeft een melancholieke ondertoon. Was daar een specifieke reden voor?
‘Dat klopt, de toon van veel nummers is melancholiek, maar er is wel een silver lining. Het is melancholiek, maar met zelfreflectie en een glimlach. Ik ben een heel gelukkig mens, hoor! Ja, je kunt natuurlijk ook num­mers schrijven over om zeven uur opstaan en je kind naar school brengen in je jogging­ pak. Maar het zijn de grotere emoties, zoals verlangen en verdriet, die tot de mooie liedjes leiden. Ik luister zelf ook graag naar melancholieke nummers. Ik vind het fijn om me helemaal aan zo’n gevoel over te geven. Maar in mijn muziek zit altijd hoop en liefde. Dit is geen plaat om je polsen bij door te snijden.’

Je noemt deze plaat je meest persoonlijke. Waar zit hem dat in?
‘Hij gaat over mijn privéleven, mijn gevoelens, de relaties die ik met mensen heb. Hoe ik dat allemaal beleef. Ik heb bijvoor­beeld voor het eerst een nummer geschreven over mijn zoon. Dat heb ik nooit gedurfd, omdat ik dat thema zo clichématig vind. Maar ik heb dit liedje zo geschreven, dat als je niet weet over wie het gaat, je ook kunt denken dat het over mijn man gaat.’

‘Mijn zus (Katja Schuurman, red.) heeft de plaat ook beluis­terd en zij vond hem heel mooi. Ze is trots op me, maar zei ook: is het niet te pijnlijk? Je bent wel heel eerlijk’

Heb je met Arne, je man, van tevoren besproken dat je een album ging uitbrengen waarin je over je privéleven zou zingen?
‘Jazeker. Alle nummers zijn eerst langs hem gegaan, ik wilde dat hij er oké mee was met wat ik in mijn nummers deel. Omdat het niet alleen over mij gaat. Als ik een zin zing als: Sorry I fucked up, dan is voor iedereen wel duidelijk waar dat nummer over gaat. In Fragile vraag ik bijvoorbeeld aan mijn man of hij zich weer kwetsbaar tegenover mij wil opstellen. Ik zing dat ik het wasgoed aan het sorteren ben en dat ik me afvraag of ik alles wel weer kan schoonkrijgen in mijn leven. Stranded gaat over het gevoel dat ik iemand anders heel leuk vind, maar toch besluit niet in die emotie mee te gaan: I’m falling, but I won’t give in. Het album gaat over alle verleidingen en twijfels in het leven. Ik kijk als het ware om me heen: waar sta ik nu en wil ik dit nog steeds? En ja, ik wil dit nog steeds. Er zijn dingen gebeurd tussen hem en mij, maar we’re still standing. Ik heb al die nummers vanuit liefde geschreven, maar ik ga niet doen alsof het puur een kwestie van alleen maar happy happy joy joy is geweest. Dat is het nooit, in geen enkele relatie. Over sommige teksten zei Arne: ik ben er niet per se blij mee, maar ga je niet censu­reren. Ik weet dat je het vanuit liefde geschreven hebt.Mijn zus (Katja Schuurman, red.) heeft de plaat ook beluis­terd en zij vond hem heel mooi. Ze is trots op me, maar zei ook: is het niet te pijnlijk? Je bent wel heel eerlijk. Daar ben ik blij mee, want dat is wat ik wilde maken: een eerlijke plaat. En ja, dat kan ook ongemakkelijk zijn. De liefde gaat nooit over een pad zonder hobbels. En er zullen dan ook nog veel meer hobbels komen. Ik kan dus nog heel veel platen maken.’

Maar inmiddels ben je wel al veertien jaar samen met dezelfde man.
‘Dat klopt. We hebben elkaar veertien jaar geleden ontmoet op Schiphol, aan balie 25. Dat is altijd mijn lievelingsgetal geweest, 25. Ik ging een clip opnemen in Miami. Hij was net afgestudeerd als regisseur aan de filmacademie en ging mee als camera-assistent. Hij was verantwoordelijk voor het scherp stellen van de lens en later zei hij dat hij dat bij bepaalde outfits die ik droeg best lastig vond, dat scherp stellen, haha. We zaten naast elkaar in het vliegtuig en we hielden de hele reis niet op met praten. We bleven een week in Miami en het was heel gek: waar we ook waren, hij zat toevallig naast me. Super doorzichtig natuurlijk. Er is die reis overigens niets gebeurd tussen hem en mij. Ik was net een jaar getrouwd: wat we voor elkaar voelden was onmogelijk. Ik zing daarover in het nummer Amplify. Je bent tot over je oren verliefd en je moet het geheim houden omdat het allemaal te kwetsend is, maar je zou die liefdevolle woorden die je in je voelt opkomen wel met een megafoon van de daken willen schreeuwen. Uiteindelijk zijn mijn toen­malige man en ik uit elkaar gegaan, het was geen fijne periode, maar dat is alweer zo lang geleden. Hij is nu weer getrouwd met een hele leuke vrouw en heeft drie mooie kinderen. Ik word er heel blij van om te zien waar we allebei nu staan. Ik kende Arne nog maar twee maanden toen ik een tattoo met zijn naam op mijn pols liet zetten. Dat was echt heel snel, maar ik wist het zó zeker. In het moment weet ik alles zeker. Ik kan helemaal voor de liefde gaan en er volledig in duiken. Die tattoo staat voor een super vurig moment in mijn leven en misschien maakte ik daarmee van mijn lichaam een soort dag­ boek. Nu zijn we veertien jaar verder. Ik schrik er soms van als ik dat bedenk. Het is echt overdonderend hoe snel de tijd is gegaan.’

‘Iemand zei: welkom bij de club. Ik dacht: rot op met je club!’

Vorig jaar ben je veertig geworden. Was dat een bijzonder moment voor je?
‘Nee. Totaal niet. Maar het is blijkbaar een mijlpaal en mensen beginnen erover. Dan vraag ik me af: had ik daar dan misschien heel erg bij stil moeten staan? Ik heb zoals elk jaar een thuisfeest gegeven. Iemand zei: welkom bij de club. Ik dacht: rot op met je club! Ik ben opgegroeid in een dorp en als een vrouw daar vijftig werd, stond er een pop bij haar huis, een Sara. Dat was echt een soort heks. Als kind dacht ik dat je er dan zo zou gaan uitzien rond die leeftijd. Maar als je ouder wordt, ontdek je: je blijft gewoon dezelfde. Je wordt geestelijk rijker en je weet meer. Dat is alleen maar fijn. En verder vind ik dat ik er nog steeds prima uitzie.’

‘Verhalen vertellen, dat is echt een rode draad in mijn leven’

Was het voor dat dorpsmeisje uit Bunnik altijd al duidelijk dat ze zangeres zou worden?
‘Ik wilde eerst journalist worden. Een prachtig excuus om mijn nieuwsgierig­heid op mensen bot te vieren. Ik wil altijd alles van iedereen weten, ik vraag ze het hemd van het lijf. Iemand is nog maar nauwelijks binnen en ik begin al allerlei vragen te stellen. Mijn man zegt dan: laat hem nou eerst even rustig zijn jas uittrekken. Het mooie van de journalistiek is dat je bezig bent met verhalen vertellen. Dat doe ik als zangeres en als actrice ook, maar op een andere manier. Verhalen vertellen, dat is echt een rode draad in mijn leven.

‘Als tiener speelde ik saxofoon. Ik was zestien toen ik in Utrecht naar een optreden van Loïs Lane ging en dat maakte heel veel indruk op me. Ik had dat nog nooit gezien, vrouwen die hun eigen band hadden. Ik dacht, dat wil ik ook! Toen heb ik de saxofoon opgegeven en ben ik zangles gaan nemen. Ik kwam in contact met mensen in het dorp die in een weiland een studio hadden en daar begon ik met dingen in te zingen. Ik sloot me met mijn zus, met wie ik altijd heel goed heb kunnen opschieten, aan bij een bandje – we heetten Jeunes Turcs. Vervolgens kreeg ik contact met een platenlabel. Het liep gewoon zo. Na mijn eindexamen ben ik niet gaan studeren. Ik ben niet naar het conser­vatorium gegaan omdat je daar alleen klassieke muziek of jazz kon studeren en geen popmuziek. Ik wilde gewoon via de praktijk mijn weg als zangeres proberen te vinden. Mijn ouders vonden dat goed, maar ze zeiden wel: dan moet je het echt onderzoeken en niet wachten tot het naar jou toe komt. Dat heb ik gedaan. In het begin heb ik echt alles aangenomen. En nu zit ik hier. Het is een reis geweest die ik me toen nooit had kunnen voorstellen.’

‘Dat is het grootste compliment dat ik kan krijgen. Dat ik over mijn eigen emoties schrijf en dat iemand anders het oppikt en het dan ook van haar is’

Wanneer ben jij als zangeres tevreden?
‘Als ik mensen zo raak dat mijn verhaal hun verhaal wordt. Het nummer Shoot a star schreef ik voor een van mijn beste vriendinnen. Zij heeft zoveel shit meegemaakt. Met die plaat wilde ik haar moed inspreken en haar mijn liefde verklaren: kom maar uit die schaduw en kies voor je eigen geluk. Dat nummer heb ik ook aan iemand anders gestuurd waarvan ik wist dat ze in een moeilijke periode zat en zij belde mij vervol­gens huilend op. Ze zei: ik draai het elke dag, het lijkt wel of het over mij gaat, ik put er zoveel kracht uit, als ik naar dat nummer luister, denk ik: ik kan het, ik kan het, ik ben het leven waard. Dat is het grootste compliment dat ik kan krijgen. Dat ik over mijn eigen emoties schrijf en dat iemand anders het oppikt en het dan ook van haar is. Een nieuw album uitbrengen blijft spannend. Ik heb tijdens de presentatie wel kleverige zweethandjes, hoor. Zoveel mensen, zoveel meningen. Maar deze keer heb ik zo oprecht gemaakt wat ik wilde maken, dat ik denk: je kunt kritiek hebben, maar ik sta hier gewoon helemaal achter. Dit zijn niet zomaar deuntjes.’